جای بخیه و زخم هر چقدر هم که کوچک باشد می تواند برای بسیاری از افراد موجب نارضایتی و ناراحتی شود. جای زخم یا اسکار زمانی ایجاد میشود که بدن شما یک زخم ایجاد شده در اثر عفونت، تصادف، جراحی یا التهاب را ترمیم میکند. در واقع پوست شما پوشش محافظی است که از فیبرهای کلاژن ساخته شده که به طور کاملاً ساختار یافته شکل گرفته اند. وقتی پوست شما آسیب می بیند، فیبرهای جدید کلاژن، جراحت را به طور بی نظم می پوشانند و نتیجه آن جای زخم جدید است. فاکتورهای متعددی میتوانند تاثیر مستقیمی بر شدت جای زخم باقیمانده بر روی پوست، پس از ترمیم آن داشته باشند. برای مثال اندازه و عمق زخم، ضخامت و رنگ پوست فرد و نیز زاویه و جهت ایجاد زخم همگی از عوامل تاثیرگذار در این رابطه هستند. اسکارها از نظر شکل و اندازه متفاوت بوده و معمولاً به شکل ضخیم و قرمز ظاهر شده و با گذشت زمان رنگ آنها روشن تر میشود. این اسکارها ممکن است برآمده، فرورفته و یا صاف باشند. در برخی از موارد ممکن است اسکار شما هیپرتروفیک (بزرگ) شده و یا به یک کلوئید (یک زخم بزرگ با رشد بیش از حد) تبدیل شود. افرادی که آکنه شدیدی داشته اند، عموماً جای زخم آکنه نیز در بدن آنها بوجود می آید. جای زخم ها و جای زخم آکنه بافت های فیبری هستند که در طول درمان کسی به آنها توجه نکرده یا در این حین بوجود آمده است. این جای زخم از جای زخم های چکشی، جای زخم جعبه ای، جای زخم چرخان و جای زخم های هایپرتراپیک می شود. جای زخم های آکنه را اغلب به سختی می توان پنهان کرد و به شدت ظاهر کلی فرد و عزت نفس او را تحت تاثیر قرار می دهد. در این موارد احتمالاً شما میخواهید تا آن را از بین ببرید. روشهای مختلفی برای از بین بردن جای زخم و بخیه وجود دارند. با وجود اینکه کرمها و داروهای مخصوص میتوانند تا حدی جای زخم را از دید خارج کنند، برخی از افراد به دنبال روشهای درمانی بهتری میگردند.
در این روش درمان جای زخم، از یک لیزر قدرتمند برای برداشتن لایه ی خارجی پوست که دارای اسکار است، استفاده می شود. همچنین لیزر تا لایه های میانی پوست رسیده و باعث جوان سازی و نرمی آن می شود.
این روش به صورت سرپایی در مطب پزشک یا در کلینیک لیزر درمانی انجام شده و معمولا ۱ تا ۲ ساعت به طول می انجامد. در طول عمل یک عینک مخصوص از چشم های بیمار در مقابل نور شدید لیزر محافظت می کند. همچنین از بی حسی موضعی برای درد درمان جای بخیه استفاده شده و بیمار را در حالت نیمه هوشیار نگاه می دارند. در طول عمل، متخصص پوست، لیزر را، روی نواحی مورد نظر حرکت داده و باعث از بین رفتن سلول های آسیب دیده می شود. هر بار گذشتن این دستگاه از روی جای زخم، سلول های بیشتری را از بین می برد.
به منظور جوانسازی پوست، از دو نوع لیزر استفاده می شود که هرکدام مزایا و معایب خاص خود را دارند:
یک روش دقیق برای رفع اسکار جوش، سوختگی، بخیه و... لیزردرمانی با لیزر فرکشنال است که از پرتوهای کوچک نور، که به شدت در عمق پوست نفوذ می کنند، بهره می گیرد. نتیجه ده ها یا حتی صد ها سوراخ میکروسکوپی کوچک است که در اثر از بین رفتن سلول های پوست، به جای مانده و توسط پوست سالم احاطه شده اند. این سوراخ ها همزمان با تحریک لایه های داخلی پوست برای ساخت کلاژن، به از بین بردن سلول های فرسوده پوست کمک می کنند. پوست سالم اطراف این سوراخ ها به ترمیم آسیب ایجاد شده توسط لیزر کمک کرده و باعث ایجاد سلول های پوستی جدید می شود.
طی این عمل با داروی بی حسی موضعی می توان درد را ساکن کرد. این عمل بسیار غیرتهاجمی تر بوده و مدت زمان بهبودی ناچیزی نیاز دارد. ناگفته نماند که این روش لیزردرمانی نسبت به روش تکامل یافته آن اثر بهبود بخشی کمتری دارد. بیماران پس از عمل معمولاً با سرخی یا التهاب خفیف رو به رو می شوند که پس از چند روز برطرف خواهد شد. دوره درمان معمولاً بین ۳ تا ۵ جلسه به طول خواهد انجامید که فاصله ی جلسات با یکدیگر حداقل یک هفته می باشد. با وجود اینکه آثار اولیه ی درمان بلافاصله مشخص می شوند، ولی برای رسیدن به نتیجه نهایی به چند ماه زمان نیاز است.
لایه بردارهای شیمیایی نوعی از مواد شیمیایی هستند که لایه اپیدرم پوست را به صورت کنترل شده تخریب میکنند. با حذف لایه سطحی پوست میتوان بعضی از عوارض پوستی از جمله جای زخمهای سطحی ناشی از آکنه را نیز برطرف نمود. مواد شیمیایی متنوعی در این روش قابل استفاده است که نوع آن به عمق لایه برداری پوست و میزان احتیاط لازم در زمان عمل بستگی دارد. در افرادی که پوست تیره رنگ دارند و از جمله افرادی که پوست آنها نسبت به تشکیل کلوئید، حساسیت زیادی دارد و یا عفونتهای فعال بر روی پوست خود دارند، انجام این عمل باید با دقت و احتیاط بسیار بالایی انجام گیرد.
لایه بردارهای شیمیایی برای موارد زیر استفاده می شوند:
آکنه یا محل آکنه، لکه های حاصل از سن بالا، خطوط و چروک پوست، خال و کک و مک، پوست سفت شده و فلسی شده، پوست آفتاب سوخته
میکرودرم ابریژن یک روش لایه برداری است که به آرامی سطح پوست را بازسازی می کند. این روش درمانی برای برطرف سازی جای زخم های اضافی فوق العاده است. این لایه برداری با کریستال های معدنی، نوک الماس یا با استفاده از اسیدهای مختلف صورت می گیرد. در این روش سلول های آسیب دیده و مرده در سطح پوست از بین می روند. با حذف این سلول های سطحی، پوست نرم و انعطاف پذیر می شود و در عین حال بازسازی سلول های جدید پوست تحریک می شود. این روش درمانی برای بافت پوست ناصاف یا جای زخم خفیف مناسب است. افرادی که ترکیبی از آکنه و جای زخمه آکنه دارند از این روش درمانی بهره می برند.
پس از انجام روش میکرودرم ابریژن، پوست سفت می شود. بعضی از افراد دچار ورقه ورقه شدن پوست می شوند از این رو بهتر است کرم مرطوب کننده ای که متخصص پوست تجویز می کند را استعمال کنید. روش میکرودرم ابریژن عموماً خیلی زود انجام می شود. بسته به وضعیت پوست، متخصص پوست چندین روش درمانی را توصیه می کند یا میکرودرم ابریژن را با لایه برداری شیمایی، جوان سازی پوست با پرتو درمانی، لیزردرمانی پوست ترکیب می کند تا نتایج بهینه ای بدست بیایند. روش میکرودرم ابریژن مخصوص پوست معمولا در فاصله دو تا سه هفته ای و روش های درمانی نگهدارنده معمولا ماهی یک بار انجام می شود. روش های درمانی میکرودرم برای جای جوش و زخم تقریبا 45 دقیقه طول می کشد.
میکرونیدلینگ یکی از روشهای درمانی است که تا حد قابل توجهی برای از بین بردن بافت اسکار مؤثر بوده و به عنوان روشی جایگزین برای لیزر به کار میرود. ترمیم جای سوختگی، جای بخیه و حتی مناطقی از پوست که کشیدن شده اند را میتوان با استفاده از این روش بهبود بخشید. دستگاه میکرونیدلینگ از سوزنهای بسیار ریزی استفاده میکند که در جهت عمودی بالا و پایین میروند. قابلیت تنظیم عمق و سرعت سوزنها باعث میشود تا این روش درمانی تحت کنترل و ملایم باشد. سوراخهای میکروسکوپی ایجاد شده در پوست توسط این سوزنها به مواد اجازه میدهند تا به عمق پوست نفوذ کنند. این مواد با همراهی تأثیرات مکانیکی سوزنها باعث میشوند تا جای بخیه و زخم بهبود پیدا کند. روش میکرونیدلینگ کاملاً بیخطر بوده و دوره بهبودی ندارد. همچنین این روش نسبت به لیزر درمانی هزینه کمتری داشته ولی نتایج آن معمولاً به همان خوبی میباشند. این مورد، میکرونیدلینگ را به یک روش ارزشمند تبدیل میکند.
از روش تزریق کورتیکواستروئید برای پیشگیری و درمان بعضی از انواع کلوئید و هیپرتروفی استفاده میشود. در این روش، کورتیکواستروئیدها مستقیماً به محل زخم تزریق میشود تا میزان التهاب و تورم آن را کاهش دهد و سطح آن را هموار کند. برای نازک شدن بافت پوست نیاز به استفاده از تزریق استروئید میباشد. استروئید هر ماه و به طور مستقیم به جای زخم تزریق میشود تا جای زخم کاملاً صاف و یکدست شود. بسته به نوع جای زخم ممکن است لازم باشد که تزریق کورتیکواستروئید چند بار تکرار شود، به طوری که معمولاً دو یا سه بار تزریق با فاصله یک ماه از یکدیگر انجام میشود. البته مدت زمان این روش درمانی ممکن است تا 6 ماه یا حتی بیشتر نیز طول بکشد و زمان دقیق آن بستگی به نحوه واکنش جای زخم نسبت به کورتیکواستروئید خواهد داشت.
در این روش، نوع مخصوصی از استروئید که برای درمان سوختگی صورت و جای زخم به کار میرود، مستقیماً در محل زخم تزریق میشود. از آنجا که مقدار بسیار ناچیزی از این ماده به جریان خون جذب میشود، بنابراین عوارض جانبی این روش نیز بسیار کم خواهد بود. عمل تزریق معمولاً هر 4 تا 6 هفته یک بار تکرار میشود. ممکن است یک عامل بیحسی موضعی نیز با کورتیکواستروئید ترکیب شود تا از بروز درد و ناراحتی برای بیمار جلوگیری کند.
در تزریق ژل به بافت نرم، از آمپول های معروف نظیر ژوویدرم، رادیس، برای بهبود موقتی فرورفتگی جای اسکار و زخم میتوان استفاده نمود. طی این فرآیند، پزشک شما پیش از تمیز کردن مکان با سازهی ضد باکتری، مکانهای مورد درمان را علامت گذاری میکند. به منظور حفظ آرامش به هنگام انجام تزریق مکان به وسیله یخ یا بیحسی موضعی بیحس میشود. پرکننده ها معمولاً از اسید هیالورونیک یا محرک های شیمیایی کلاژن تشکیل میشوند و به وسیله سوزنهای بسیار کوچکی تزریق انجام میشود. بعضی از بیماران با انجام تزریق کبودی یا احساس سوزش خواهند داشت. بعضی از بیماران برای رسیدن به نتایج دلخواه به چندین جلسه درمانی نیاز خواهند داشت. تمام فرآیند پزشکی همراه با مقداری خطرمی باشد. در گذشته، در بیشتر موارد از ژلهای حاوی کلاژن در تزریق به بافت نرم استفاده میشد که لازم بود در مواقعی پیش از درمان تست آلرژی از بیمار گرفته شود. جدیدترین نوع پرکننده اسید هیالورونیک مبتنی بر قند طبیعی موجود در پوست انسان میباشد. واکنش آلرژیکی به این نوع فیلرها به شدت نادر است.
جای زخم ها به ویژه بر روی صورت ممکن است که فرورفته و شکلی مات و کدر و غیر جذاب ایجاد کنند. اگر شما به دلیل آکنه یا آبله مرغان، از این نوع جای زخمها رنج میبرید، با انجام تزریق چربی امیدواری برای تشکیل پوست جدید وجود دارد. نام معمول برای تزریق چربی شامل تزریق میکرولیپ یا درمان جای بخیه و زخم با استفاده از پیوند چربی میباشد. روشهای درمانی مختلفی برای علل دیگر جای زخمها مانند آبله مرغان، سوختگی و غیره وجود دارد. پس از انجام فیلر، تولید کلاژن به منور تشکیل پوست جدید افزایش مییابد. ابتدا جراح برای انجام لیپوساکشن به دنبال مکانهای قابل اهداگر میگردد. پس از آن چربی به مکان دارای جای زخم و متأثر مانند گونه ها، پیشانی، سینه یا مناطق دیگری از بدن منقل خواهد شد.طی استفاده از این تکنیک از بیهوشی استفاده نمیشود، هرچند که طی فرآیند لیپوساکشن از محلول بیحسی استفاده میشود. این فرآیند غیرتهاجمی بوده و تقریباً نیاز به سپری کردن دوره بهبودی ندارد.
ویواسه (Vivace) یک روش مدرن و مورد تأیید FDA است که رشد کلاژن و الاستین در پوست را با فرستادن امواج رادیویی تقسیم شده میکرونیدلینگ به عمق لایه های پوست تحریک کرده و طراوت و شادابی آن را باز میگرداند. در این روش یک دستگاه کوچک بر روی پوست قرار داده میشود که دارای میکرونیدلهای طلایی پوشش دار یا بدون پوشش بوده و انرژی امواج رادیویی را به درون لایه های مختلف پوست وارد میکند. استفاده از میکرونیدل ها و امواج رادیویی همراه با یکدیگر باعث نفوذ بهتر امواج و همچنین اطمینان از دست نخوردگی لایه سطحی میشود. تجهیزات جدید و خلاقانه در این روش باعث حداکثر راحتی و راضی بودن از نتایج عمل میشوند. آر اف را میتوان تنظیم کرد تا برای انواع پوست، محلهای مختلف درمان و مشکلات پوستی فرد مناسب باشد. خطر لکه دار شدن پوست پس از تسکین التهاب نیز در بیمارانی با رنگ پوست تیره تر کاهش یافته و میتوان از این روش بدون ایجاد خطر برای از بین بردن جای زخم و درمان جای بخیه استفاده کرد. زمانی که دستگاه ویواسه پس از بیحس کردن پوست بر روی آن قرار میگیرد، سوزنهای استریل ریز، تونلهای میکروسکوپی عمیقی در پوست ایجاد میکنند. این تونل های میکروسکوپی به مدت 4 تا 6 ساعت پس از ایجاد باز باقی خواهند ماند. این کار تولید کلاژن جدید در پوست را تحریک میکند. رسیدن دقیق انرژی آر اف به عمق های مختلف پوست باعث شده است تا این روش بتواند آثار درمان جای زخم خارق العاده ای داشته باشد.
سرما جراحی می تواند به کاهش اندازه جراحت های پوستی با منجمد کردن لایه های رویی پوست کمک کند. انجام این کار می تواند باعث تاول بر روی پوست شود و پس از بهبود یافتن تاول، وضعیت ظاهری پوست نیز بهبود پیدا می کند.
این یک عمل اصلاح ضایعات رنگدانهای پوست است که با هدف کاهش تفاوتهای ظاهری موجود بین جای زخم و پوست سالم اطراف آن انجام میگیرد. برای آنکه بتوان رنگ بافت آسیب دیده و بافت سالم پوست را هر چه بیشتر به هم نزدیک کرد، لازم است قبل از انجام این عمل، آزمایش دقیقی هم بر روی جای زخم و هم پوست اطراف آن انجام شود.
درمارولر نوعی سوزن کاری (نیدلینگ) پوست در مقیاس بسیار کوچک است که باعث تحریک پوست به ترمیم و بازسازی خود از روش طبیعی و ایمن میشود. درمارولر میتواند وضعیت ظاهری جای زخمهای آکنه و آثار کشیدگی پوست را به طور قابل توجهی بهبود ببخشد.
سابسیژن روشی است که برای از بین بردن جای جوش، جای بخیه، آبله مرغان و جای زخم به جای مانده از آسیبهای فیزیکی یا عملهای جراحی به کار میرود. این روش همچنین برای کاهش تأثیر خطوط پیری مانند خطوط خنده و خطوط اخم بین ابروها نیز به کار میرود. در روش سابسیژن، لایهی بافت سطحی پوست در ناحیه آسیب دیده، با استفاده از یک سوزن ریز یا سیم، به دقت از بافتهای عمیق تر جدا میشود. با انجام این کار میتوان بافت اسکار را شل کرد، جریان خون را در زیر اسکار تقویت کرد و باعث تحریک تولید کلاژن جدید شد که در نهایت سبب بهبودی ظاهری اسکار یا خطوط هدف میشوند. پزشک روش سابسیژن را با روش تزریق ژل ترکیب میکند. این ترکیب نتایج بسیار قابل ملاحظهای در بر داشته و میتواند تولید کلاژن و بازسازی اسکار برای گرفتن نتایج بلند مدت را تحریک کند.
در بعضی از موارد، جای زخمها را میتوان با استفاده از عمل جراحی درمان کرد. از عمل جراحی در موارد زیر میتوان استفاده کرد:
جراحی ترمیم اسکار، یک عمل جراحی است که برای بریدن و حذف بافت جای زخم انجام میشود. خود آن بریدگی جدیدی که در اثر این عمل جراحی به وجود میآید، معمولاً با ظرافت زیادی بسته میشود تا از طریق فرایند طبیعی ترمیم پوست، بهبود پیدا کند. در مورد بریدگیهای عمیق باید از بخیههای عمقی و چند لایهای استفاده شود تا پوست به شکل مناسبی ترمیم پیدا کند. در غیر این صورت ممکن است جای زخم جدیدی به شکل تورفتگی یا دندانه دار در محل عمل ایجاد شود. جراحیهای ترمیمی که برای درمان جای زخمهای هیپرتروفی یا کلوئید انجام میشود، غالباً با روشهای دیگری از قبیل فشار درمانی یا استفاده از ژلهای سیلیکونی بر روی زخم همراه است.
لازم است در نظر داشته باشید که انجام عمل جراحی برای برطرف کردن یک جای زخم، از سوی دیگر باعث به وجود آمدن یک زخم دیگر بر روی پوست شما خواهد شد که بهبودی آن ممکن است تا دو سال بعد طول بکشد. علاوه بر آن بعد از عمل جراحی، خطر به وجود آمدن جای زخمهای بیشتری از نوع کلوئید یا هیپرتروفی نیز وجود دارد. در واقع احتمال به وجود آمدن جای زخمهای کلوئید بعد از یک عمل جراحی در حدود 50 تا 80 درصد میباشد.
هزینه درمان جای زخم به نوع آن، روش درمانی و شرایط خاص شما بستگی دارد. در این خصوص دکتر فروردین، نکات و راهنمایی های لازم را بر اساس شرایط شما در اختیارتان خواهند گذاشت. ما درمانهای تخصصی را با هزینه های پایین و رقابتی ارائه میکنیم و یک جلسه مشاوره پزشکی برای بررسی شرایط شما و تعیین روش درمانی مناسب، برگزار میکنیم.